SÜT SAĞMA YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Elle Sağma:
Elle sağma, süt sağma yöntemleri arasında en iyi yoldur. Alet gerektirmez ve anne her yerde, her zaman yapabilir.
Elle Süt Sağma Tekniği
- Anne ayakta veya oturur pozisyonda önünde önceden hazırladığı geniş ağızlı süt sağma kabı olmalı. Doğumun ilk günlerinde kolostrum az miktarda olduğu için temiz bir kaşığa veya arkadan pistonu çıkarılmış 10 ml. lik bir enjektör kap gibi kullanılarak direkt enjektöre elle sağılabilir.
- Eller yıkandıktan sonra, başparmak areolanın üst kenarına, işaret parmak areolanın alt kenarına başparmak hizasına yerleştirilir,
- Baş ve işaret parmak ile yavaşça meme dokusu, göğüs duvarına doğru bastırılır,
- Areola arkasındaki süt sinüsleri tesbih taneleri veya bezelye taneleri gibi hissedilir,
- Bu şekilde tekrar tekrar basılıp bırakılır, birkaç kez uygulamadan sonra süt akışı başlayacaktır,
- Meme ucunu sıkmamalı, parmaklar meme derisine sürtmemelidir, tırnaklar meme dokusuna bastırılmamalıdır. Sadece parmak kenarları nazikçe kullanılır.
- Süt akışı yavaşlayınca parmakların yönünü değiştirerek sağma işlemine devam eder.
- Bir meme üç-beş dakika akım yavaşlayana kadar, sonra diğer meme sağılmalıdır.
- Sağma işlemi ilk birkaç gün 20-30 dakika olabilir, anne sabırlı olmalıdır.
- Meme ucuna asla bastırılmamalıdır, meme ucuna bastırmak ve çekiştirmek sütün akışını engelleyeceği gibi meme başını da tahriş edebilir.
- Sağma işlemi acıtmamalı, acıtıyorsa uygulanan teknik hatalıdır.
Elle Sağma Yöntemi
Pompa İle Sağma: Elektrikli pompalar tercih edilmelidir. Tek veya çift taraflı kullanılabilirler.
- Genellikle sağma süresi 15 dakikadır. Sütün çoğu ilk 6 dakikada birikir.
- Süt akımı azaldığında meme başının uyarısı için siklus sayısı tekrar artırılabilir. Memeler tamamen boşalana kadar sağma sürdürülür.
- Özellikle prematüre veya çoğul bebeği olan anneler için elektrikli çift başlı pompanın kullanılarak iki memenin aynı anda sağılması gerekir.
- Pompa setleri günlük değiştirilmelidir. Sütün toplandığı kaplar steril olmalıdır.
- Anne pompa ile sütünü sağarken rahat pozisyonda olmalıdır. Yatakta rahat yatarken veya kanguru bakımı yaparken de sağma yapabilir.
- Her süt sağma yönteminde olduğu gibi sağmadan önce anne ellerini yıkamalıdır.
- Eğer memeler şişmiş ve ağrılı ise pompa kullanmak daha yararlı olacaktır.
- Pompa kullanırken ucu uygun boyda olmalı meme başı ve areolayı kaplamalıdır.
Süt Sağmaya Ne Zaman Başlanmalıdır?
Eğer bebek ememiyorsa doğumu izleyen ilk 6 saat içinde mutlaka elle süt sağmaya başlanmalıdır.
Süt Sağma Sıklığı Nasıl Olmalıdır?
Kolostrum elde etmek için 1-2 saat arayla ve 5-10 dakika sağmak yeterlidir.
Süt yapımını artırmak için 24 saat içinde en az 6, tercihen 8-12 kez, mutlaka en az biri gece olmak üzere sağılmalıdır.
Süt Sağma Süresi Ne Kadar Olmalıdır?
Süre sütü hangi amaçla sağdığınıza bağlı olarak değişir;
- Kolostrum için 5-10 dakika,
- Süt üretimini arttırmak için 20-30 dakika, meme tamamen boşalana kadar. Son damladan sonra birkaç dakika sağmaya devam edilebilir.
- Areolayı yumuşatıp bebeğin meme tutuşunu kolaylaştırmak için 3-4 bası yapılabilir
- Tıkalı bir kanalı açmak için, kitle kayboluncaya kadar bası ve masaj yapılabilir.
- Yenidoğan dönemi sonrası stok yapmak için,
- Süt akışına ve bebeğin gereksinimine göre,
- Bir meme sağılıp diğerinden bebek emzirilebilir.
Sağılmış Süt Nasıl Saklanır?
anne sütü oda sıcaklığında (serin, loş ortamda) 3 saat,
buzdolabı rafında (+4 derecede) 3 gün ve
derin dondurucuda (-18 derecenin altında) 3 aya kadar saklanabilir.
Sağılan süt evde ne kadar süre saklanabilir?
Oda ısısında 4-8 saat (25-37 0C de 4 saat, 15-25 0C de 8 saat), dondurmadan buzdolabında (2-4 0C) 5 - 8 gün saklanabilir.
Donmuş süt; tek kapaklı buzdolabında 2 hafta, 2 kapaklı buzdolabında 3 ay, ev tipi derin dondurucuda 6 ay saklanabilir. Buzu çözülen süt ısıtılmadan 24 saat buzdolabında saklanabilir.
Saklanan Sütün Bebeğe Vermek İçin Hazırlanışı Nasıl Olmalıdır?
- En eski tarihli sütten başlayarak kullanılmalıdır.
-Genellikle gündüz sağılan sütün gündüz, gece sağılan sütün gece bebeğe verilmesi önerilmektedir.
- Derin dondurucudan çıkarılan anne sütü öncelikle direk oda ısısında değil, bir gece önceden buzdolabı rafında çözdürülmelidir.
Çözme sırasında süt su ile temas etmemeli ve kontamine olmamalıdır.
- Isıtılan anne sütleri kullanılmadığında tekrar buzdolabına konmamalıdır, kalan süt atılmalıdır.
- Mikrodalga ile çözme, anne sütündeki antienfektif özellikleri ortadan kaldırdığı için önerilmez. Süt kabını direkt ocak üzerine koyarak ısıtılması önerilmez.
- Dondurulmuş süt eritilip oda ısısına geldiğinde bakteriyel çoğalmayı önleme özelliği azalır, birkaç saatten uzun süre oda ısısında bırakılmamalı, tekrar dondurulmamalıdır.
- Eritilmiş anne sütü (ısıtılmadıysa) ev ortamında 24 saat, hastane ortamında 12 saat buzdolabında korunabilir.